Het aantal kinderen wat thuiszitter is, groeit behoorlijk hier in Nederland. Volgens de telling van oudervereniging balans staat de teller inmiddels op 70.00 kinderen. Veel van deze thuiszitters zijn kinderen met autisme. Maar liefst 1 van de 6 kinderen met autisme is thuiszitter volgens het NVA. Passend onderwijs wordt een steeds groter probleem. Zelf ben ik moeder van een kind met autisme. Toen mijn zoon in groep 8 zat, ben ik op zoek gegaan naar een passende school voor mijn zoon. Wij vonden een school met maatwerkklassen. Hier ben ik inmiddels zo enthousiast over, dat ik graag wat meer vertel over de maatwerkklas zodat ook jij straks een passende school voor jouw kind met autisme zult vinden.
Wat is een maatwerkklas voor een kind met autisme?
Een maatwerkklas is een onderwijsvorm speciaal gericht op kinderen met extra ondersteuningsbehoeften, zoals kinderen met autisme. Het doel is om deze kinderen een veilige, rustige en gestructureerde leeromgeving te bieden. Door aanpassingen in de klas, de lesmethode en de begeleiding kunnen kinderen met autisme beter tot leren komen.
Kinderen met autisme hebben vaak behoefte aan voorspelbaarheid, structuur en minder prikkels. Een reguliere klas kan voor hen te druk, te chaotisch of te onvoorspelbaar zijn. Een maatwerkklas biedt dan uitkomst.
Waarom is een maatwerkklas belangrijk voor kinderen met autisme?
Kinderen met autisme kunnen snel overprikkeld raken door geluiden, onverwachte situaties of wisselende docenten. In een reguliere klas kunnen deze prikkels ervoor zorgen dat een kind zich niet goed kan concentreren of zich terugtrekt. Een maatwerkklas speelt hierop in door een rustige en gestructureerde leeromgeving te creëren.
Belangrijke voordelen van een maatwerkklas zijn:
- Kleinere klassen: Minder leerlingen betekent minder prikkels en meer persoonlijke aandacht.
- Rustige leeromgeving: Door gebruik te maken van zachte kleuren, weinig visuele afleiding en geluidsdempende materialen blijft de omgeving overzichtelijk en rustig.
- Structuur en voorspelbaarheid: De dagindeling is duidelijk, met vaste tijden voor pauzes, lessen en activiteiten.
- Begeleiding op maat: Docenten, coaches en begeleiders zijn getraind in het omgaan met kinderen met autisme. Ze bieden extra ondersteuning en begrijpen de uitdagingen die autisme met zich meebrengt.
- Leraren komen naar de klas: In plaats van dat leerlingen door het gebouw moeten lopen naar verschillende vaklokalen, komen de docenten naar de maatwerkklas. Dit voorkomt onrustige overgangen en houdt de dag voorspelbaar.
Hoe ziet een maatwerkklas eruit voor een kind met autisme?
Een maatwerkklas is anders ingericht dan een reguliere klas. Vaak is er gebruik gemaakt van prikkelarme materialen, zoals geluidsdempende vloeren en gordijnen. De wanden zijn rustig en bevatten weinig afleidende posters of tekeningen. Het meubilair is overzichtelijk opgesteld, met vaste plekken voor elk kind.
Er zijn duidelijke regels en een vast dagritme. Kinderen weten precies wat er gaat gebeuren, wanneer er pauze is en wie de les geeft. Dit biedt voorspelbaarheid, iets waar kinderen met autisme veel baat bij hebben. Zo beginnen ze in de klas van mijn zoon elke ochtend met een kringgesprek. Een maatwerkklas is hierdoor ideaal voor een kind met autisme.
Hoe werkt het onderwijs in een maatwerkklas?
In een maatwerkklas draait alles om maatwerk. Het onderwijs wordt aangepast aan de behoeften van het kind. Waar mogelijk volgt het kind de reguliere lesstof, maar met extra ondersteuning. Waar nodig wordt het onderwijs aangepast, bijvoorbeeld door taken op te knippen in kleinere stappen of door meer visuele ondersteuning te bieden.
💡 Oudercursus: Sterk staan als ouder van een kind met autisme
Docenten gebruiken vaak visuele hulpmiddelen, zoals pictogrammen, om duidelijk te maken wat de volgende stap is. Dit helpt kinderen met autisme om overzicht te houden. Ook wordt er gewerkt met individuele leerlijnen, zodat elk kind op zijn eigen tempo kan leren. Er wordt aan het begin van het schooljaar een OPP opgesteld. Zodat de ondersteuningsbehoefte meteen duidelijk is.
Voordelen van een maatwerkklas voor het voortgezet onderwijs
Voor kinderen met autisme kan de overstap van de basisschool naar het voortgezet onderwijs een grote uitdaging zijn. In het reguliere voortgezet onderwijs moeten kinderen vaak naar verschillende lokalen lopen, met telkens een andere docent en andere klasgenoten. Deze continue veranderingen kunnen veel stress opleveren.
In een maatwerkklas blijven de kinderen op één vaste plek. De docenten komen naar de klas, wat zorgt voor rust en voorspelbaarheid. Ook zijn er minder leerlingen per klas, waardoor er meer tijd is voor persoonlijke aandacht.
Voordelen op een rijtje:
- Vaste klas: Geen wisseling van lokalen, wat rust en structuur biedt.
- Vaste plek in de klas: Een vaste tafel op een vaste plek in de klas.
- Beperkt aantal docenten: Vaak zijn er vaste docenten die meerdere vakken verzorgen. Deze leerkrachten komen naar de lokalen toe.
- Kleinere klassen: Meer persoonlijke aandacht en minder afleiding. In totaal bestaat een maatwerkklas doorgaans uit maximaal 15 leerlingen.
- Individuele leerlijn: Het kind leert in zijn eigen tempo met op maat gemaakte leerdoelen.
Voor wie is een maatwerkklas geschikt?
Een maatwerkklas is bedoeld voor kinderen met een speciale ondersteuningsbehoefte, zoals:
- Kinderen met een autismespectrumstoornis (ASS) of kinderen die hoogbegaafd (HB) zijn.
- Kinderen met sensorische gevoeligheid (overprikkeling door licht, geluid, geuren)
- Kinderen met angststoornissen of sociale uitdagingen
Om in aanmerking te komen voor een maatwerkklas, is vaak een zorgindicatie of een onderwijskundig rapport nodig. Dit rapport beschrijft de specifieke ondersteuningsbehoeften van het kind. Ouders, leerkrachten en begeleiders kunnen samen met het samenwerkingsverband Passend Onderwijs bekijken of een maatwerkklas de juiste plek is voor het kind.
Hoe vraag je een maatwerkklas voor een kind met autisme aan?
Het aanvragen van een plek in een maatwerkklas verloopt meestal via het samenwerkingsverband Passend Onderwijs. Dit samenwerkingsverband bekijkt welke onderwijsvorm het beste past bij de behoeften van het kind. Ouders kunnen samen met de school een verzoek indienen voor extra ondersteuning of plaatsing in een maatwerkklas.
Ik ben zelf op zoek gegaan naar een passende school met maatwerkklassen zonder hulp van het samenwerkingsverband. De leerkracht van groep 8 gaf de tip om de open dag van deze school ook eens te bezoeken. Dat voelde meteen goed waarna wij een persoonlijk gesprek bij deze school hebben aangevraagd.
Het proces ziet er globaal als volgt uit:
- Gesprek met de school: Ouders bespreken de ondersteuningsbehoefte van hun kind met de huidige school.
- Aanvraag bij Passend Onderwijs: De school en de ouders kunnen samen een aanvraag indienen.
- Advies van het samenwerkingsverband: Het samenwerkingsverband beoordeelt de aanvraag en adviseert welke onderwijsvorm het beste is.
- Plaatsing in een maatwerkklas: Als de maatwerkklas wordt goedgekeurd, wordt het kind geplaatst op een school met een maatwerkklas.
- Kijk ook naar meerdere scholen in de omgeving. Goedkeuring van het samenwerkingsverband wil niet automatisch zeggen dat je kind daar geplaatst kan worden. Er zijn namelijk maar 15 plekjes beschikbaar.
Vraag op de school van keuze eerst even wat de makkelijkste weg is om je kind in te schrijven. Want waarschijnlijk kan het ook zonder tussenkomst van het samenwerkingsverband.
Maar let op! Maatwerkklassen zijn snel vol. Begin daarom al vroeg met het oriënteren naar een geschikte school. Er zijn ook scholen die werken volgens volgorde van inschrijving maar er zijn ook scholen die werken met een open inschrijving. Dus zorg ervoor dat je meerdere opties hebt want er bestaat een kans dat de klas vol zit.
Tips voor ouders met een kind in een maatwerkklas
Als ouder kun je je kind helpen om zich goed aan te passen aan de maatwerkklas. Een goede samenwerking met de school en de docenten is hierbij essentieel. Hier zijn enkele tips:
- Houd contact met de mentor/coach: Vraag regelmatig hoe het met je kind gaat en bespreek eventuele zorgen.
- Vaak wordt vanaf de start van het nieuwe schooljaar al een OPP opgesteld. Als dit niet gebeurd, vraag er dan naar om dit wel te gaan doen.
- Bereid je kind voor: Bespreek de nieuwe situatie van tevoren met je kind. Laat hem of haar zien hoe de klas eruitziet.
- Bespreek overgangen: Bespreek de momenten waarop er iets verandert, zoals een nieuwe docent of een andere pauzetijd. Kinderen met autisme hebben tijd nodig om zich hierop voor te bereiden.
- Blijf positief: Focus op wat er goed gaat en benoem de vooruitgang die je kind boekt. Dit geeft je kind zelfvertrouwen.
Ideale leeromgeving voor een kind met autisme
Een maatwerkklas is een ideale leeromgeving voor kinderen met autisme. Door de rustige en gestructureerde aanpak kunnen zij zich beter ontwikkelen, zowel cognitief als sociaal-emotioneel. De kleine klassen, vaste docenten en voorspelbare dagindeling zorgen voor rust en overzicht.
Wil je weten of een maatwerkklas geschikt is voor jouw kind? Bespreek het met de huidige school en eventueel met het samenwerkingsverband Passend Onderwijs. Samen kun je kijken welke onderwijsplek het beste aansluit bij de behoeften van je kind. Met de juiste aanpak krijgt je kind de kans om op zijn of haar eigen tempo te groeien.
Bezoek vooral de open dagen samen met je kind, stel vragen en kom in contact met andere ouders over hun ervaringen met scholen in de buurt. Heb je vragen of behoefte om hier eens over te spreken? Neem dan even contact met mij op. Dit kan via email of whatsapp: