Selectief mutisme bij een peuter: Heeft mijn kind een angststoornis?

Sinds een tijdje wordt er gedacht dat mijn peuter selectief mutisme heeft. Dit is een angststoornis. Hoe dit vermoeden is gekomen en wat deze stoornis precies inhoudt, kun je lezen in deze blog.

Heeft mijn peuter selectief mutisme?

De lockdown begin 2020 vanwege de corona was een heftige periode. Niet zo zeer voor mij persoonlijk maar wel voor mijn jongste kinderen wat automatisch ook weer invloed op mij had. Mijn ene zoon heeft autisme, de periode dat hij niet naar school kon, was zwaar. Het ritme en de regelmaat van het dagelijks leven vielen zomaar ineens weg. De rol van mem die ook ineens juf werd, onzekerheid wanneer de scholen weer zouden beginnen, een ander dagritme, alles speelde mee.

Ook had deze hele periode achteraf gezien ook een grote impact op het leven van mijn peuter. Vanaf dat hij een half jaar was tot de dag voor zijn eerste verjaardag had hij regelmatig epileptische aanvallen. Hiervoor heeft hij een jaar medicatie gebruikt. Ik ben nog steeds van mening dat de verschillende ziekenhuisbezoekjes en onderzoeken toch een soort van trauma bij hem hebben opgeleverd. Zo komt hij erg verlegen over en is zelfs angstig bij vreemde mensen, ook is hij bang voor bepaalde geluiden en dingen.

Ook in zijn ontwikkeling merkte ik, in vergelijking met onze oudere kinderen, maar ook bij leeftijdsgenootjes dat hij toch wel wat achter liep. Het is nu op dit moment voornamelijk angst wat hem tegenhoudt om nieuwe dingen te ontdekken.

Naar de peuterspeelzaal

Afgelopen januari was er een plekje vrij op de peuterspeelzaal en kon mijn peuter starten. Dit deed hem veel goeds. Ook met logopedie waren we inmiddels een half jaar bezig. Eerst was dit met de bedoeling om zijn spraak op gang te brengen. Op een gegeven moment ging zijn spraak ook met grote sprongen vooruit. Maar dat was alleen thuis.

Lees ook: Met een peuter naar logopedie

Op de peuterspeelzaal en bij logopedie bleef hij zwijgen. Wel merkte ik dat hij wat vrijer werd in de winkel bijvoorbeeld. Zo durfde hij bij de groenteboer een mandarijntje aan te pakken of bij de bakker een broodje. Al met al ging hij stap voor stap vooruit en had hij het enorm naar zijn zin op de peuterspeelzaal.

Lockdown

En toen was daar halverwege maart 2020 de welbekende lockdown. De scholen gingen sluiten, logopedie kwam stil te liggen en ook bij de normale dagelijkse dingen zoals boodschappen doen, nam ik de kinderen ook niet meer mee. Ook konden we maanden niet op bezoek bij Pake en Beppe. Dit had, zo bleek later, grote gevolgen voor mijn 3- jarige peuter. Zijn wereldje werd opeens wel heel erg klein en ipv vooruit, ging het juist achteruit met zijn sociale ontwikkeling. Achteraf gezien was de lockdown dus een zware periode. Het trof voornamelijk mijn 2 jongste kinderen.

Van de logopedist kreeg ik opdracht om zo nu en dan filmpjes van mijn peuter te maken en naar haar toe te sturen. Aan de hand van deze filmpjes kon zij dan bijsturen en opdrachten geven gericht op hoe zijn spraak was op dat moment. Ze was verbaasd over hoe goed hij eigenlijk kon praten.

Toen na de lockdown alles weer rustig op gang kwam, konden we ook weer terug naar logopedie. De peuterspeelzaal ging weer open en het viel gelijk op dat hij toch een terugslag had. Hoe goed hij thuis kon praten, zo stil bleef hij op school of bij logopedie. Al vrij snel kwam de logopediste met een vermoeden dat mijn peuter wel eens selectief mutisme kon hebben.

Selectief mutisme

Van selectief mutisme had ik dus nog nooit gehoord. Maar het vermoeden dat mijn kind dit wel eens zou kunnen hebben, kwam wel even binnen. Mijn peuter die waarschijnlijk een ontwikkelingsstoornis had…. Ik besloot me eerst helemaal in te lezen. Want wat is selectief mutisme nu eigenlijk en wat kan er aan gedaan worden?

Wat is selectief mutisme?

Selectief mutisme is een angststoornis waarbij het kind in sommige en bepaalde situaties/omgevingen (selectief) niet ‘kan’ praten, terwijl het kind in andere, vertrouwde situaties juist heel goed kan praten. Kinderen met selectief mutisme praten dus voornamelijk thuis en tegen sommige mensen. In ons geval is dat tegen mij, zijn vader en broers. Maar het kan net zo goed zijn als er visite komt dat het kind dan ook niet praat. En dat is bij ons kind dus ook het geval.

Voor de buitenwereld kan het lijken alsof het kind dan heel verlegen is. Maar dat is niet zo. Het kind hoeft namelijk helemaal niet verlegen te zijn. Het niet praten in een andere omgeving/situatie is namelijk een soort vorm van angst waarbij een kind in die situaties gewoon niet durft te praten. Het lijkt als het ware dat het kind dan helemaal blokkeert.

Heeft mijn kind selectief mutisme?

Bij het lezen van al die informatie over deze angststoornis zag ik wel veel overeenkomsten met mijn zoon. Maar het bracht ook weer veel twijfels. Het ene moment dacht ik weer: “hij heeft het”, terwijl ik mij dan het andere moment weer afvroeg of het niet ‘gewoon’ verlegenheid was.

Dit alles speelde net voor de zomervakantie. In overleg met de juf en logopediste besloten we eerst even af te wachten hoe het zich allemaal zou ontwikkelen. Hij kreeg een indicatie om 4 ochtenden per week bij de peuterspeelzaal te komen i.p.v. 2 ochtenden. Met logopedie gingen we gewoon door en begin oktober zouden we de situatie opnieuw beoordelen en kijken wat we dan eventueel verder zouden kunnen doen.

Hoe gaat het nu?

Op het moment van dit schrijven zijn we inmiddels eind oktober 2020. Hoewel mijn peuter wel vooruit is gegaan de afgelopen maanden, spreekt hij nog steeds niet tot nauwelijks op school of bij logopedie. Heel soms fluistert hij tegen de juf of wordt hem het spreken van een woordje uitgelokt waarop hij dan erg schrikt. Daarom hebben we besloten om een behandeling op te gaan starten bij een logopediste die gespecialiseerd is in selectief mutisme. Gisteren waren we daarom voor het laatst bij onze huidige logopediste.

Dus nu is het afwachten hoe het verder zal gaan. Mijn verwachtingen hiervan zijn in ieder geval goed. Mocht hij selectief mutisme hebben, dan zijn we er vroeg bij en ik denk dat het allemaal wel los zal lopen. We hebben in ieder geval nog even totdat mijn peuter naar de basisschool kan. Ik hoop dat het praten in andere situaties dan op gang is gekomen.

Heeft jouw kind selectief mutisme (gehad)? Dan kom ik graag met jou in contact hierover. Omdat het maar heel weinig voorkomt en ik niemand ken uit mijn omgeving zou ik graag met mensen in contact komen die dit ook meegemaakt hebben met hun kind.

Boeken over selectief mutisme

Wil je meer lezen over selectief mutisme? Op internet is weinig te vinden over deze angststoornis. Het boek ‘breek de stilte’ heeft mij veel nieuwe kennis opgeleverd.

Lees ook: Breek de stilte boekrecensie. Het boek over selectief mutisme

Deze boeken kan ik je van harte aanbevelen:

Lees hier meer over selectief mutisme bij kinderen.